Antioxidanten, wat zijn het en hoe werkt het?
Antioxidanten zijn erg populair als voedingssupplement. Voorbeelden hiervan zijn Vitamine C, Vitamine E, Mangaan, Koper, Vitamine B2, Selenium, Zink en bepaalde carotenoïden zoals bètacaroteen. Wat hebben deze stoffen gemeen? Wat ‘doen’ ze nu eigenlijk?
Hoe werkt een antioxidant?
Het woord zelf zegt het eigenlijk al: antioxidanten werken tegen (= anti) oxidatieve stress. Oxidatieve stress is het gevolg van de aanwezigheid van agressieve deeltjes (vrije radicalen) die schade veroorzaken aan weefsels en cellen in het lichaam, bijvoorbeeld door het DNA aan te vallen.
Antioxidanten maken deze agressieve deeltjes onschadelijk en zorgen er zo voor dat het DNA van de cellen en de weefsels beschermd worden.
Wat zijn vrije radicalen?
Moleculen bestaan uit atomen. Elk atoom heeft een positief geladen kern met daar omheen de negatief geladen wolk met elektronen.
De agressieve deeltjes die oxidatieve stress veroorzaken, worden ‘vrije radicalen’ genoemd. Het zijn moleculen die één of meer elektron(en) ‘tekort komen’ en daardoor vaak heel instabiel zijn. Ze zullen met andere stoffen snel reageren. Daarbij wordt er een elektron van een normale molecuul ‘afgepakt’, waardoor die andere molecuul vervolgens ook instabiel kan worden.
In de biologie spelen deze reactieve deeltjes een belangrijke rol: ze zijn onmisbaar voor het leven. Toch kunnen ze ook schade veroorzaken, bijvoorbeeld als er bij een reactie met DNA een mutatie ontstaat of als er teveel vrije radicalen zijn, wat leidt tot ontstekingsreacties.
Antioxidanten hebben de eigenschap dat zij elektronen kunnen afstaan zonder zelf instabiel te worden, en neutraliseren daarmee de vrije radicalen die ze tegenkomen.
De onderstaande afbeelding is een schematische weergave van een normale molecuul, een vrije radicaal en een antioxidant.
Waar zitten veel antioxidanten in?
U krijgt voldoende antioxidanten binnen wanneer u gezond en gevarieerd eet. Vooral in groente en fruit zitten veel antioxidanten.
Ook bij de productie van voedingsmiddelen worden wel antioxidanten gebruikt, om de houdbaarheid van een product te verbeteren. Dit is dan terug te vinden op het etiket: Vitamine C (ascorbinezuur) wordt bijvoorbeeld weleens weergegeven als E300.
Wanneer extra antioxidanten slikken?
Als u vermoedt dat u niet gezond en gevarieerd genoeg eet, of als u zich zorgen maakt over het toenemen van vrije radicalen in uw lichaam, kan het zinvol zijn om een supplement met antioxidanten te gebruiken. Bijvoorbeeld Vitamine C, Vitamine E, Koper, Mangaan of Zink.
Let op: Houdt u zich wel aan de aanbevolen dagelijkse dosering, er zijn studies die laten zien dat een teveel aan antioxidanten óók schadelijk kan zijn.
Lees verder over gerelateerde onderwerpen
Vitaliteit: de kracht van het léven
Vitaal zijn betekent: de energie, de motivatie én de veerkracht hebben om op een positieve manier in het leven te staan. Als team van Synofit vinden we vitaliteit belangrijk en daarom willen we u graag uitleggen hoe u hier zelf zoveel mogelijk aan kunt doen.
Ontdek wat vitaliteit inhoudt >>>
Vitamine C: bekende antioxidant
Vitamine C (of ascorbinezuur) is een wateroplosbare vitamine. Deze vitamine is een antioxidant en beschermt het lichaam (samen met Vitamine E) tegen vrije radicalen, die een rol spelen bij veroudering. Verder helpt Vitamine C bij het behoud van gezond kraakbeen.
Lees meer over Vitamine C >>>
Vitamine E: sterke antioxidant
Vitamine E of alfa-tocoferol draagt als antioxidant bij tot de bescherming van cellen tegen oxidatieve stress. Deze vetoplosbare vitamine is eigenlijk niet één voedingsstof, maar een verzameling van een aantal tocoferolen die van nature in voeding aanwezig zijn.
Lees meer over Vitamine E >>>
Zink: mineraal met veel functies
Zink is een mineraal dat in veel enzymen aanwezig is. Zo zorgt Zink mede voor de opbouw van eiwitten, voor de vernieuwing en groei van weefsels, voor de stofwisseling en voor het immuunsysteem. Ook is Zink goed voor gezonde botten, voor het haar, voor de huid en voor het geheugen.
Lees meer over Zink >>>
Koper: zinvol spoorelement
Een spoorelement is een mineraal waarvan het lichaam maar erg weinig nodig heeft. Toch speelt Koper een rol bij enkele belangrijke weefsels, bij ijzertransport, bij het immuunsysteem en het ondersteunt het energieniveau.
Mangaan: voor energie en botten
In een aantal enzymen in het lichaam is een Mangaan-atoom aanwezig. Deze enzymen zijn vooral belangrijk voor het leveren van energie. Ook is deze antioxidant goed voor de aanmaak van botten, kraakbeen en bindweefsels.